Antidepressiva en erectiestoornissen worden vaak gelinkt met elkaar. Als mannen besluiten om antidepressiva te nemen om hun stemming te verbeteren, denken zij vóór of tijdens de behandeling misschien niet aan dit verband. Het gebruik van antidepressiva is helaas één van de grootste risicofactoren voor het ontstaan van seksuele problemen.
Antidepressieve medicatie brengt het risico met zich mee dat de productie van geslachtshormonen, zoals testosteron en oestrogeen, wordt geremd, en kan daarmee de seksuele prestaties negatief beïnvloeden. In dit artikel nemen we met je door hoe erectieproblemen door antidepressiva worden veroorzaakt en bespreken we verschillende oplossingen die een uitkomst kunnen bieden en overwegingen waarmee je rekening moet houden.
Wat zijn antidepressiva en hoe werken ze?
Antidepressiva zijn farmaceutische geneesmiddelen die worden gebruikt om depressie en angststoornissen te verlichten. Dit soort medicatie werkt door middel van het veranderen van de niveaus van bepaalde natuurlijke chemische stoffen, ook wel neurotransmitters genoemd, in de hersenen en het lichaam.
Neurotransmitters zijn actief betrokken bij het reguleren van vele aspecten van ons denken, onze stemming en de lichaamsfuncties. Om precies te zijn: de neurotransmitter 5-hydroxytryptamine is een algemeen doelwit van antidepressieve medicatie, omdat deze verantwoordelijk is voor de regulering van stemming, geluk en angst.
Het gebruik van antidepressiva leidt tot een verhoging van de niveaus van bepaalde neurotransmitters, waardoor ze de stemming stabiliseren en het gevoel van depressie en bepaalde vormen van angst verminderen. Verreweg de meest gebruikte en meest voorkomende antidepressiva zijn selectieve 5-hydroxytryptamineheropnameremmers (SSRI’s) of serotonine-noradrenalineheropnameremmers (SNRI’s). Beide soorten antidepressiva werken door het verhogen van het serotoninegehalte in de hersenen, maar vaak wordt SNRI-medicatie gebruikt wanneer SSRI’s niet effectief zijn bij het onder controle houden van depressieve symptomen.
Basisfeiten over seksuele disfunctie
Seksuele disfunctie is een probleem dat zich in elke fase van het leven een man kan voordoen, en globaal kan worden omschreven als het onvermogen om bevrediging te ervaren bij geslachtsgemeenschap. Uitgebreid onderzoek heeft aangetoond dat seksuele disfunctie veel voorkomt, maar veel mensen terughoudend zijn om erover te praten.
Het is belangrijk om te begrijpen dat er verschillende vormen van seksuele disfunctie zijn. Deze kunnen grofweg in vier categorieën worden onderverdeeld: begeertestoornis, erectiestoornis, orgasmestoornis en pijnstoornis. Seksuele disfunctie kan o.a. een gebrek aan seksueel verlangen, het onvermogen om lichamelijk opgewonden te raken, erectieproblemen, een vertraagd, afwezig of snel orgasme, en/of pijn tijdens de geslachtsgemeenschap omvatten.
Veel mannen ervaren op een bepaald moment in hun leven seksuele disfunctie, zoals erectieproblemen, vanwege lichamelijke en medische aandoeningen, psychologische oorzaken of (antidepressieve) medicatie. Bij seksuele disfunctie, in welke vorm dan ook, is het belangrijk om inzicht te krijgen in de oorzaak, om op die manier een passende oplossing te vinden.
Hoe kunnen antidepressiva erectiestoornissen veroorzaken?
Het is bekend dat verschillende soorten antidepressiva als bijwerking verschillende vormen van seksuele disfunctie kunnen veroorzaken. Mannen kunnen last hebben van een verminderd libido en moeilijkheden om een goede erectie te behouden. Dit heeft te maken met het feit dat een toename van serotonine invloed kan hebben op andere hormonen en neurotransmitters, zoals testosteron en dopamine, die allebei een belangrijke rol spelen bij een gezond seksleven.
Niet alleen kunnen antidepressiva het libido verminderen en de erectie negatief beïnvloeden, maar ze kunnen er ook toe leiden dat mannen problemen ervaren met het bereiken van een orgasme en met de zaadlozing. Van veel antidepressiva zijn deze seksuele bijwerkingen bekend, waaronder Prozac, Lexapro, Paxil, Zoloft en Celexa.
In feite kunnen de negatieve seksuele effecten van antidepressiva zo sterk zijn dat sommige mensen er langdurige effecten van ondervinden. Dergelijke langetermijneffecten uiten zich doordat veel antidepressiva de heropname van dopamine, een chemische stof in de hersenen die helpt emotionele reacties te reguleren en het beloningscentrum van de hersenen te besturen, remmen.
Niet iedereen die deze medicatie inneemt, ondervindt nadelige seksuele effecten. Verscheidene wetenschappelijk onderzoeken gaan ervan uit dat tussen de 30% en 60% van de mannen (en vrouwen) die SSRI’s gebruiken, seksuele neveneffecten ervaren. Met andere woorden: antidepressiva kunnen seksuele disfunctie, zoals erectieproblemen, veroorzaken. Als je deze medicijnen voorgeschreven krijgt en een zwakke erectie of een andere vorm van seksuele disfunctie hebt, dan is de kans groot dat een bijwerking is van de behandeling met antidepressiva.
Moet je stoppen met antidepressiva als je erectiestoornissen ervaart?
Antidepressiva worden in de huidige maatschappij gemakkelijk voorgeschreven als snelle oplossing tegen depressie en kunnen dus een grote oorzaak van slechte seksuele prestaties zijn. In veel gevallen is dit verre van de optimale oplossing, maar het is helaas een veelgebruikte methode. Antidepressiva worden vaak gebruikt bij de behandeling van angst, stress, eetstoornissen, OCD, chronische pijn, rookverslaving en soms zelfs ernstige menstruatiekrampen.
Als je sinds kort antidepressiva gebruikt en merkt dat je last krijgt van erectiestoornissen of andere seksuele bijwerkingen, kun je overwegen met de behandeling te stoppen om te voorkomen dat het probleem erger wordt. Het is aan jou om te besluiten of dit een goed idee is. Houd er rekening mee dat het stoppen van de behandeling kan leiden tot een terugval of een verergering van de depressie. Daarnaast kan abrupt stoppen met een behandeling met antidepressiva leiden tot ontwenningsverschijnselen.
Deze symptomen kunnen bestaan uit onder meer misselijkheid, griepachtige klachten, slapeloosheid, duizeligheid, gevoelsstoornissen en stemmingsveranderingen zoals opwinding of prikkelbaarheid. Dergelijke negatieve effecten treden vaak binnen enkele dagen na het stoppen van de medicatie op en kunnen weken aanhouden. Dit kan een zware en vervelende tijd zijn, maar het kan een belangrijke stap zijn om op een natuurlijke manier te werken aan een doelbewust en gelukkiger leven.
Antidepressiva is eigenlijk als een pleister op een open wond, want als er gestopt wordt met de medicatie is de wond weer zeer kwetsbaar! Wat dit eigenlijk betekent, is dat antidepressiva niet de onderliggende oorzaken van negatieve emoties aanpakken, zoals angst, stress en depressie. Dat wil zeggen dat antidepressiva een vals gevoel van kalmte geeft en de weg verspert naar het vinden van blijvende oplossingen zoals meditatie, gezond eten, een volwaardig sociaal leven en een goede dosis lichaamsbeweging.
Bovendien merken veel mensen die gebruik maken van antidepressiva dat ze zich gevoellozer voelen (lichamelijk en mentaal) en minder zichzelf zijn. En daar blijft het niet bij wat betreft negatieve bijwerkingen van antidepressiva, want hoofdpijn, misselijkheid, tandbederf, diabetes, hypomanie, verminderde alertheid en zelfs suïcidale gevoelens worden gelinkt aan veelvuldig gebruik van de medicatie. Dit zijn natuurlijk zeer serieuze bijwerkingen die je waarschijnlijk liever uit de weg wilt gaan!
Als je antidepressiva gebruikt en seksuele bijwerkingen ondervindt, dan kan je besluiten om met een arts of andere gezondheidswerker te bespreken hoe je jouw dosis kunt verlagen of hoe je het beste geheel kunt stoppen. Vraag ook of je niet-farmaceutische behandelingen kunt gebruiken die even effectief en op de lange termijn zelfs beter kunnen zijn dan synthetische farmaceutica. Hieronder vallen holistische methodes in de strijd tegen depressie, zoals voedingssupplementen, acupunctuur, osteopathie, positief denken en psychotherapie.
Omgaan met erectiestoornissen veroorzaakt door antidepressiva
Als je last hebt van een vorm van seksuele disfunctie of andere bijwerkingen die worden veroorzaakt door antidepressiva, en niet plotseling wilt stoppen met het innemen ervan, kun je jouw symptomen met jouw arts bespreken. Een arts kan meerdere manieren voorstellen om de bijwerkingen aan te pakken en erectiestoornissen te behandelen. In de rest van dit artikel kijken we naar alle mogelijke manieren die je kunt overwegen bij het omgaan met seksuele disfunctie en het gebruik van antidepressiva.
Schakel over op een ander antidepressivum
Als je merkt dat de medicatie die je inneemt tegen depressie de oorzaak is van jouw erectiestoornis, dan kun je overwegen om een ander soort antidepressiva te gebruiken. Er zijn namelijk sommige antidepressiva die een lager risico hebben op het veroorzaken van seksuele problemen dan andere.
Dit hangt af van de compositie van het medicijn. Wetenschappelijke studies hebben bijvoorbeeld aangetoond dat seksuele problemen vaker voorkomen bij SSRI’s dan bij geneesmiddelen zoals bupropion. Dit is een chemische verbinding die functioneert als een selectieve remmer van de neuronale heropname van catecholamines en een minimale impact heeft op de heropname van serotonine. Verhoogde serotonineniveaus, veroorzaakt door SSRI-medicatie, kan opwinding verminderen en daarmee het risico op seksuele disfunctie verhogen.
Het aanpassen van de dosis
Een andere manier om seksuele problemen aan te pakken bij het gebruik van antidepressiva, is het aanpassen van de dosis. Soms is het de dosis, niet per se de medicatie, die bijwerkingen veroorzaakt. Met behulp van jouw zorgverlener kan je veilig jouw dosis aanpassen, in plaats van direct van medicatie te veranderen, om het risico op problemen met jouw seksleven te verminderen.
Mogelijk kun je ook alleen de dosis van medicatie verlagen of zelfs een medicatievakantie nemen op de dagen dat je van plan bent seks te hebben. Hierbij kun je overwegen om in contact te blijven met jouw arts voor meer informatie over eventuele bijwerkingen of depressieve symptomen die optreden op de dagen dat je jouw medicijnen niet inneemt.
Wacht eventjes af
Een andere mogelijke optie is simpelweg wachten tot het probleem over is. Als je nog maar net antidepressiva gebruikt, kan het misschien helpen om met regelmatige seks te wachten tot je begint te wennen aan de behandeling. Het is namelijk zo dat in sommige gevallen de bijwerkingen van antidepressiva op je seksleven na verloop van tijd verminderen. Een afwachtende houding kan wellicht de juiste oplossing zijn om te zien of jouw seksuele prestaties vanzelf verbeteren naarmate jouw lichaam begint te wennen aan de effecten van de medicatie.
Het gebruiken van een pil tegen erectiestoornissen?
Een andere methode waarvan mannen gebruikmaken, is het nemen van een erectiepil. Er zijn erectiepillen met verschillende werkzame bestandsdelen en van verschillende merken. Eén van de meest bekende erectiepillen is van het merk Viagra, met het actieve bestandsdeel sildenafil. Andere mogelijke middelen zijn tadalafil, bijvoorbeeld van het merk Cialis, en avanafil, wat door het merk Stendra op de markt wordt gebracht.
Deze geneesmiddelen staan bekend als PDE5-remmers, die zorgen dat het bloed gemakkelijker naar de penis kan stromen. Dergelijke medicatie begint meestal binnen 30 á 60 minuten te werken en kan kort voor de seks worden ingenomen om de erectiele functie te verbeteren en erectieproblemen te voorkomen.
Kan je erectiepillen tegelijk met antidepressiva innemen? Het korte antwoord is ja, dat is mogelijk. Sterker nog, erectiepillen worden vaak gebruikt om erectiestoornissen te behandelen die worden veroorzaakt door antidepressiva. Een hele andere vraag is echter of het verstandig is. Er zijn verschillende aspecten die je in acht moet nemen om te besluiten of het gebruiken van erectiemedicatie een goed idee is.
De verhoogde bloedtoevoer naar de penis als gevolg van erectiemedicatie treedt niet plotseling op – de toename van bloed naar jouw penis moet uit andere delen van het lichaam worden gehaald. In veel gevallen wordt er bloed onttrokken van het hoofd, om de simpele reden dat het hoofd veel bloed in zich heeft. Dit kan vervolgens een onvoldoende toevoer van zuurstof naar het hoofd veroorzaken, wat leidt tot hoofdpijn.
Een ander belangrijk punt is dat erectiepillen zoals Viagra, Cialis en Stendra het onderliggende probleem niet aanpakken. Een erectiestoornis heeft immers altijd een onderliggende oorzaak, in dit geval het gebruik van antidepressiva, en die kan niet worden opgelost met erectiemiddelen. Het is zelfs heel gemakkelijk om symptomen van verslaving te ontwikkelen.
“Erectiepillen doen vrijwel niets om het onderliggende probleem aan te pakken en kunnen een afhankelijkheid van erectiemedicatie veroorzaken.”
Met andere woorden, dit maakt het nog ingewikkelder om erectiestoornissen duurzaam te behandelen zonder het gebruik van medicijnen. Net als antidepressiva, is erectiemedicatie erop gericht een vals gevoel van veiligheid en geluk teweeg te brengen, omdat het leidt tot de gedachte dat (veelal psychische) problemen niet kunnen worden opgelost zonder het gebruik van middelen.
Stel je open voor natuurlijke alternatieven
Tot slot willen we nogmaals benadrukken dat zowel depressie als seksuele disfunctie opgelost kunnen worden aan de hand van natuurlijke methoden – en de mogelijke alternatieven zijn talrijk. Er zijn talloze natuurlijke manieren die zelfs wetenschappelijk onderbouwd zijn. Neem bijvoorbeeld voedingsmiddelen met omega-3 vetzuren, zoals zalm en tonijn, of met foliumzuur, zoals spinazie en avocado, die depressies kunnen helpen verlichten.
Bovendien is zorgen voor voldoende slaap een uiterst belangrijke methode om te helpen omgaan met depressie. Een goede slaapkwaliteit, met name Rapid Eye Movement-slaap (REM-slaap), vergemakkelijkt de verwerking van emotionele informatie door de hersenen. Wanneer je slaapt, zijn de hersenen verantwoordelijk voor het evalueren en herinneren van gedachten, en een gebrek aan slaap kan een bijzonder negatief effect hebben op het vasthouden van positieve emoties.
Naast de eerder genoemde natuurlijke alternatieven tegen depressie, zoals medicatie, mindfulness en psychotherapie, is het uitvoeren van voldoende lichamelijke beweging een geweldige strategie in de strijd tegen depressie. Regelmatige lichaamsbeweging zorgt voor het vrijkomen van endorfines, natuurlijke chemische stoffen in de hersenen die het gevoel van welzijn kunnen verhogen.
Tenslotte is het hebben van een levensdoel misschien wel het beste herstel van depressie, stress en trauma’s. Het hebben van een doel in je leven stelt je beter in staat om je leven te herprogrammeren en effectiever om te gaan met stressvolle en depressieve momenten. Meer doelbewustzijn kan je vermogen vergroten om negatieve gebeurtenissen te boven te komen, en je helpen om op de lange termijn een gevoel van doelgerichtheid in het leven te bereiken en te behouden. Op die manier kun je al de negatieve effecten van antidepressiva vermijden en een beter (seks-)leven tegemoet gaan!